مدیر انتشارات ایرانشناسی گفت: متأسفانه نگاه حرفه ای کمتر وجود دارد هر زمان کتابی پر فروش شود بدون داشتن خلاقیت جدید چاپ آن را تکرار می‌کنند.

به گزارش روزنامه اخبار کیش از مهر، امیرحسین بختیاری مدیر انتشارات ایرانشناسی درباره انتشار کتاب‌های حوزه گردشگری گفت: همیشه سعی کردیم کارهایی را انجام دهیم که در نوع خودش یک نوآوری به حساب بیاید به عنوان مثال وقتی نقشه‌های گردشگری را چاپ کردیم اولین مجموعه‌ای بودیم که نقشه‌ها را به صورت اطلس و نقشه منتشر کردیم. البته هنوز برخی افراد تفاوت نقشه و اطلس را نمی‌دانند ولی در زمان خودش کار پرفروشی بود و هنوز هم بازخوردهای خوبی از آن می‌گیریم کار دیگر آبشارهای ایران بود که به چاپ پنجم رسید. فکرش را نمی‌کردیم که آنقدر از آن استقبال شود. مجموعه راهنماهای میدانی یا Field Guides کتاب‌هایی بودند که همراه مسافر می‌رود و شعارش هم آگاهانه سفر کردن است. این کتاب‌ها هم با استقبال خوبی مواجه شد.

پاسخ به نیاز و پرسش گردشگران در کتاب‌ها

وی گفت: از آنجا که من و تیم انتشارات ایرانشناسی اهل سفر هستیم همیشه به این فکر می‌کردیم که گردشگر چه چیزی درباره این منطقه می‌خواهد بداند. شاید همین موضوع باعث شده تا این کتاب‌ها موفق شوند. چون در واقع ما خودمان را جای مخاطب گذاشتیم و از آنجا که معتقدیم ارزش مخاطب ما بسیار بالاست به خودمان این اجازه را ندادیم کتابی منتشر کنیم که حداقل پشتوانه علمی را هم نداشته باشد. هر کتاب را متخصص همان رشته نوشته است مثل کتاب پروانه‌های ایران که توسط علیرضا نادری نوشته شد. در زمان انتشار برخی انتقاد می‌کردند که چرا قطع آن کوچک است زمانی که با این سوال مواجه می‌شوم تصور می‌کنم مخاطب منتقد من از نظر وزنی کتاب را می‌سنجد در صورتی که معتقدیم مطالب خودش گویای این است که کتاب در چه سایزی منتشر شود. مخاطبان می‌خواستند این کتاب در قطع رحلی منتشر شود.

مدیر انتشارات ایرانشناسی با اشاره به اینکه چاپ کتاب با کاغذهای بالکی نمی‌تواند رنگ گیاه را به طبیعت نزدیک کند به همین دلیل مجبور هستیم از کاغذهای گلاسه به دلیل شفافیت رنگ آنها استفاده کنیم گفت: ما باید بدانیم رسالت کتاب چیست در راهنمای گردشگری میدانی اصلاً قرار نیست که کتاب ما را به همان گونه از پروانه و یا حشرات برساند. چون الان با توجه به گسترش علم خیلی از گونه‌ها از طریق ازمایشگاه تشخیص داده می‌شوند پس این موضوع در فیلد گاید ارزشی ندارد ما تاریخچه خوبی در معرفی نداریم اگر هم کتابی باشد در سطح دانشگاهی است و مردم متوجه آن‌ها نمی‌شوند بعد اگر گونه‌ای از بین برود جامعه متخصص خرده می‌گیرد که چرا این گونه از بین رفت. اینها وظیفه من به عنوان ناشر و آن متخصص است که اطلاع رسانی کنیم و به مردم آگاهی دهیم. اگر ما به مردم اهمیت آن گونه‌ها را بفهمانیم حتماً با آن درست برخورد می‌کنند. هدف ما از انتشار راهنماهای میدانی این بود که وقتی افراد به منطقه‌ای سفر می‌کنند نسبت به دور و اطراف خودشان شناخت بیشتری داشته باشند تا از سفرشان بیشتر لذت ببرند. یا اینکه در کتاب‌ها سعی کردیم فرهنگسازی کنیم که مارمولک سمی نیست و یا مهره مار وجود ندارد و یا اینکه هیچ ماری مهاجم نیست مگر اینکه خطری را احساس کند. HAND BOOKS را هم منتشر کردیم با این هدف که اگر اطلاعات بیشتری لازم است در این کتاب‌ها می‌توان پیدا کرد ولی به اندازه یک صفحه و اگر اطلاعات بیشتری می‌خواهند در کتاب‌های بزرگ‌تر این موضوع تشریح می‌شود. بنابراین سعی شد مردم را بیشتر به دانستن این موضوعات مشتاق کنیم. کتاب طبیعت‌گردی با گیاهان ایران یکی دیگر از پرفروش‌ترین کتاب‌های ماست که به چاپ چهارم رسید در این کتاب حدود ۷۰۰ گونه گیاه که طبیعت‌گردها بیشتر با آن مواجه می‌شوند معرفی شده است.

بختیاری درباره فعالیت در حوزه تولیدات مجازی نیز توضیح داد: در حوزه تولیدات مجازی شروع به کار کرده ایم در این راه هم معضلات زیادی داریم از جمله اینکه حمایت نمی‌شویم اصلاً حمایت نمی‌خواهیم اما حداقل ارزش کار ما را پایین نیاورند و کپی نکنند. مشکلات ما بیشتر در حوزه هزینه‌ها و دسترسی به اینترنت است. مخاطب ما به جاده و بیابان می‌رود و همه جا اینترنت ندارد. از آنجا که احترام به ایده در ایران وجود ندارد فعلاً تا زمانی که از آن رونمایی نکرده ایم درباره این تولیدات اطلاع رسانی نمی‌کنیم.

وی گفت: نمی‌توان گفت که این فعالیت مجازی یک راهنمای جامع است هر کسی ادعا کند که راهنمای جامع منتشر کرده صحیح نیست چون به عنوان مثال ما در کتاب آبشارهای ایران کمتر از ۳۰۰ آبشار را معرفی کرده ایم کتاب آن حدود ۳۲۰ صفحه شد این اطلاعات و حجم فقط درباره تعداد محدودی آبشار بود. پس کتاب کامل باید چند جلد باشد تا بتواند جامع باشد و یا اپلیکیشن چه حجم اطلاعات داشته باشد جامع خواهد بود؟

بلبشوی بازار کتاب‌های گردشگری

بختیاری با انتقاد از بازار بی نظم کتابهای گردشگری نیز گفت: متأسفانه اکنون اگر کتابی پرفروش باشد؛ دوباره آن را تکرار کرده و منتشر می‌کنند در واقع به کار، حرفه ای نگاه نمی‌شود شاید باید وزارت فرهنگ و ارشاد نظارت می‌کرد. ما که در این حوزه کار می‌کنیم باید نگاهمان را تغییر دهیم. سیاست مان در انتشارات ایران شناسی این است که اگر کاری انجام شده، آن را تکرار نکنیم یا حداقل نگاهمان فرق کند. اگر هر کدام از کتاب‌های ما را کنار مشابه آن بگذارید می‌بینید که تکراری نیستندد به عنوان مثال اگر اطلس منتشر کرده‌ایم و مشابه آن هم وجود داشته ما سعی کردیم در آن اطلس برای هر موضوعی یک عکس هم بگذاریم و چیزی اضافه کنیم که در اطلس‌های دیگر وجود ندارد.

وی درباره اینکه گردشگران هنگام سفر کمتر با خودشان نقشه و کتاب‌های سنگین گردشگری می‌برند چون می‌توانند از طریق فضای مجازی به همه آنها دست پیدا کنند گفت: در اینکه گوگل مپ و اینترنت در کار ما تأثیر گذاشته شکی وجود ندارد اما همیشه کتاب سرجای خودش هست. وقتی ما قبلاً فرهنگ استفاده از نقشه را نداشته ایم نباید نگران از دست دادن آن هم باشیم. وقتی کتاب قارچ‌های سمی را منتشر کردیم می‌دانستم که ممکن است مخاطبی نداشته باشد اما گفتم شاید کسی از آن استفاده کند. دوسال پیش به دلیل بارش‌های زیاد باران رویش قارچ‌های سمی زیاد شد و مسمومیت‌های زیادی را نیز به همراه داشت آن زمان از وزارت بهداشت یک نفر یک نسخه از این کتاب را خرید. هر چند که فقط یک نسخه خریدند اما خوشحال بودم که فهمیدند چنین کتابی وجود دارد.

تب داغ سفرنویسی

مدیر انتشارات ایرانشناسی درباره فعالیت در حوزه سفرنویسی هم گفت: اواخر تابستان مجموعه جدیدی از سفرنامه منتشر خواهد شد. سفرنامه نویسی اتفاقی است که در جهان افتاده است ما در گذشته سفرنامه‌های تاریخی داشتیم. آنها در یک چهارچوبی نوشته می‌شدند آن نگاه با ایدئولوژی و طرز فکر من امروزی فرق می‌کرد. نگاه آنها متفاوت بود اما سفرنامه‌های امروزی مانند این است که ما با هم درباره یک سفر گپ می زنیم. تکنیک‌های سفرنویسی متفاوت است و هر کدام مخاطب خودش را دارد. از آنها حتی می‌توان به عنوان راهنما نیز استفاده کرد هر کسی به شیوه خودش راهنمایی کرده است. این مدل سفرنامه نویسی‌ها کلیشه‌ها را از بین برده است. دیگر کلیشه‌هایی از این نوع که استان چقدر جمعیت دارد و چه جاذبه‌هایی را می‌توان دید ممکن است به کار نیاید. اما الان با اشتراک گذاشتن خاطره یا تجربه سفر مخاطب را هم در تجربه خودمان سهیم می‌کنیم.

وی گفت: زمانی می‌توانم بگویم کارم را در انتشارات ایرانشناسی کرده‌ام که کتاب زنبورها و مگس‌های ایران را نوشته باشم. هر سال یا هر دوباره درباره سیاست‌های انتشارات برنامه‌ریزی می‌کنیم و همیشه ایده‌های جدید به ما می‌رسد هیچ وقت کمبود ایده نداریم.