تنوع‌بخشی زیرساخت‌های مراکز اقامتی و گردشگری از اولویت‌هایی ا‌ست که وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی طی سه سال گذشته دنبال کرده است. بوم‌گردی‌ها جزو طرح‌های موفقی هستند که برای تحقق این هدف اجرایی شدند و هتل‌های کپسولی نیز که ایده‌ تازه‌ای از اقامتگاه‌های ارزان‌قیمت و کوتاه‌مدت هستند، چرخه ارائه خدمات در حوزه گردشگری را کامل خواهند کرد.

به گزارش روزنامه اخبار کیش از میراث آریا، پس از ۴۰ سال که از طراحی هتل‌های کپسولی توسط معمار ژاپنی کیشوکوروکاوا می‌گذرد، ماه گذشته به همت کانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی و با دستور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پای این اقامتگاه‌های دو متر در یک متر و ۲۵ سانتی‌متری به عنوان شکل جدیدی از اقامتگاه‌ها در حوزه گردشگری‌ و دارای امکانات کافی برای اقامت‌های کوتاه مدت تک نفره‌اند، به ایران هم باز شد.

آغاز مهندسی معکوس برای انبوه‌سازی هتل کپسولی‌ها

 البته تنها کمتر از ۱۰ واحد از این‌ها با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی وارد شدند و با فراخوانی از سوی کانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری از شرکت‌های مختلف دانش‌بنیان در زمینه ساخت این هتل‌های کپسولی دعوت شد. تا کنون چندین تولیدکننده برای ورود به این حوزه اعلام آمادگی کرده‌اند و دانشکده علوم دانشگاه شریف یکی از شرکت‌های دانش‌بنیانی‌ست که تولید این اقامتگاه‌های کپسولی‌ را آغاز کرده است.

جانمایی ۸۰ نقطه برای استقرار در فاز نخست

حسین اربابی، مدیرعامل کانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی درباره فلسفه شکل‌گیری هتل‌های کپسولی می‌گوید: «این هتل‌ها برای مدل‌های اقتصادی بصرفه سفر شکل گرفته‌اند و به ‌دنبال امکان‌پذیر کردن سفرهای ارزان هستند.»

بر اساس آنچه که او گفته تاکنون ۸۰ نقطه در کشور برای استقرار هتل‌های کپسولی شناسایی شده و در فازهای بعدی جانمایی‌های بیشتری انجام می‌شود. در فاز اول، برنامه‌ریزی برای استقرار ۲۱۰ واحد هتل کپسولی در مکان‌های شناسایی شده است و تا دو سال آینده ۵هزار واحد در مکان‌های مناسب مستقر خواهد شد.

پاسخ‌های کانون به منتقدان

از آنجا که همیشه ورود هر چیز تازه با اما و اگرهایی همراه است درباره هتل‌های کپسولی هم برخی منتقدان خسارت مالی هتلداران کشور را از تبعات این میزبان تازه مسافرها پیش‌بینی‌ کرده‌اند، که اربابی به انتقادهایی از این دست اینگونه پاسخ می‌دهد: «هتل‌‌های کپسولی در مکان‌های صعب‌العبور مستقر می‌شوند که هیچ‌گونه آسیب مالی به هتل‌ها، اقامتگاه‌های بوم‌گردی و مسافرخانه‌ها نمی‌زنند؛ اصولاً این‌ها ارتباطی به هم ندارند و وظیفه ما تأمین ذائقه‌های متفاوت و پاسخ‌گویی به نیاز‌های مختلف در حوزه گردشگری است.»

هادی سجادی‌راد، مدیر گردشگری و صنایع‌دستی کانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی نیز در جواب دیگر منتقدانی که هتل‌‌های کپسولی را در تقابل با اقامتگاه‌های بوم‌گردی عنوان می‌کنند از تهران، اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز به عنوان محل استقرار این اقامتگاه‌ها نام می‌برد و تاکید می‌کند: «هتل‌های کپسولی درواقع همان اقامتگاه‌های موقتی هستند که قرار است به نیاز برای استراحت چندساعته مسافران و گردشگران پاسخ دهند؛ فضا‌هایی اقامتی که قرار است در مراکز پررفت‌وآمد صنعت گردشگری مثل فرودگاه‌ها، پایانه‌های مسافربری و ایستگاه‌های قطار مستقر شوند و پاسخگوی نیازی باشند که سال‌های سال در این بخش از صنعت گردشگری وجود داشت و پاسخی به آن داده ‌نمی‌شد.»

سامان‌دهی زیرساختی که تا امروز مورد بی‌توجهی بوده

سجادی راد تاکید می‌کند: «ما در بخش‌هایی از چرخه گردشگری نیاز به تامین اقامتگاه‌هایی داریم که مبنای سرویس‌دهی آن‌ها کمتر از ۲۴ ساعت باشد؛ یعنی به‌طور ساعتی خدمات‌رسانی کنند، مخصوصا در فرودگاه‌ها برای مسافرینی که به‌صورت ترانزیتی وارد کشور می‌شوند. فاصله زمانی مسافران دقیقا همان مشکلی است که تا این لحظه در کشور ما ساماندهی نشده و زیرساختی برای آن تعریف نشده ‌بود. در حالیکه بوم‌گردی، در مفهومی وسیع‌تر به نوعی از اقامت در زیست بوم یک منطقه می‌رسد که به هیچ یک از ویژگی‌های محیطی، فرهنگی، طبیعی و اجتماعی اصیل آن منطقه خدشه وارد نکند.»

توسعه گردشگری با تامین تمامی ذائقه‌ها ممکن است

با تمام این تفاسیر ورود این اقامتگاه‌ها نمی‌تواند منافاتی با حوزه‌های هتداری و بوم‌گردی داشته باشد؛ زیرا هر کدام از این‌ها بخشی از نیازهای گردشگری را پاسخگو‌ست. چنانچه تجهیز مقصد به عنوان یکی از اصول و ارکان شکل‌گیری گردشگری از اولین مواردی‌ست که هر کشوری برای توسعه توریسم‌ خود به آن نیاز دارد، ما نمی‌توانیم این صنعت را بدون تکمیل چنین زیرساختی برای تمامی بخش‌های گردشگری و ذائقه‌های متفاوت توسعه دهیم. هتل‌های کپسولی، ایده‌ تازه ورودی از اقامتگاه‌های ارزان‌قیمت و کوتاه‌مدت هستند که می‌توانند چرخه ارائه خدمات در حوزه گردشگری را کامل کنند.

اربابی همچنین به ضرورت استقرار این اقامتگاه‌ها در پی رونق طبیعت‌گردی طی سال‌های اخیر اشاره می‌کند و می‌گوید:‌ «به این دلیل که امکان استقرار اقامتگاه مناسب و سازه‌های سنگین در اکوکمپ‌ها برای علاقه‌مندان این بخش صنعت گردشگری وجود نداشته، ضرورت به کارگیری هتل‌کپسولی‌ها به شدت احساس می‌شود.»

هزینه اقامت و تولید هتل‌های کپسولی چقدر است؟

او قیمت ۶۰ میلیون تومان را برای نمونه‌های اولیه‌ای که در ایران رونمایی شد اعلام کرد و قیمت تمام شده این اقامتگاه‌های کوتاه مدت را چیزی در حدود ۲۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان تخمین زده است. بر اساس پیش‌بینی اربابی در ایران بالغ بر ۱۰هزار کپسول نیاز است.

مدیرعامل کانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی، هزینه هر شب اقامت در این هتل‌ها را حدود ۵۰ تا ۱۰۰هزار تومان تخمین می‌زند و می‌گوید: «خدمات ارائه شده در هتل کپسولی‌ها هم‌سطح با هتل‌های چهار ستاره هم‌سطح است که تنها  از نظر فضا و حجم محدودیت دارند. همچنین هتل‌های کپسولی با استفاده از یک سیستم بسیار پیشرفته ضدعفونی و ظرف مدت سه دقیقه برای میزبانی و پذیرایی از مسافران بعدی آماده می‌شوند.»

اردبیل، اولین پایلوت برای اجرا

او از اردبیل به‌عنوان یکی از پایلوت‌های اول اجرای این طرح نام برده چرا که وجود چند منطقه گردشگری کوهستانی، آب‌های گرم و گردشگری زمستانی از جمله مزیت‌هایی است که می‌تواند زمینه‌ساز اجرای این طرح باشد. هتل‌های کپسولی برای استفاده گردشگران و کوهنوردان در اختیار استان و تأسیسات گردشگری اردبیل قرار می‌گیرد که نقش مهمی در راستای توسعه گردشگری، به‌ویژه ترویج بخش گردشگری زمستانی می‌تواند ایفا کند.در واقع بنا به استفاده این هتل‌ها در فضاهای مختلف می‌توان امکانات آن را کم و یا زیاد کرد.

از آنجا که هتل‌های کپسولی روز به روز با استقبال بیشتری در دنیا مواجه می شوند و برای مسافرانی که قصد تجربه اقامتی ارزان و در عین حال امن و راحت را دارند گزینه‌ مناسبی ا‌ست، با مهندسی معکوس و بومی‌سازی این نوع اقامتگاه‌ها پیش‌بینی می‌شود که در حوزه گردشگری شاهد اتفاقات خوبی برای جذب توریست داخلی و خارجی باشیم.