نمونه مشابهی از مسجد «ایاصوفیه» ترکیه با حمایت‌های مسکو، در ابعاد کوچک‌تر و با کاربری کلیسا در سوریه ساخته می‌شود.  

به گزارش روزنامه اخبار کیش از ایرنا، کلیسای ایاصوفیه در استان غربی حما ساخته می‌شود و روسیه منابع مالی موردنیاز برای ساخت آن را تامین خواهد کرد. کار ساخت این بنا در روزهای باقی مانده از ماه اوت (مرداد) آغاز می‌شود.

نبیل آل عبداالله (Nabeul Al-Abdullah) سرپرست این پروژه می‌گوید: این کلیسا یک کلیسای کوچک و نمادین است که طول و عرضش از چهار متر تجاوز نخواهد کرد. بنای مذکور برای نمایش چهره واقعی سوریه طراحی می‌شود که مهد همزیستی تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف است.

این اقدام در واکنش به تصمیم رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه برای تغییر کاربری موزه ایاصوفیه استانبول به مسجد صورت می‌گیرد.

ویتالی میلونف، نماینده مجلس روسیه در گفت‌وگو با خبرگزاری غیررسمی ریافان در این باره عنوان کرد: سوریه برخلاف ترکیه کشوری است که امکان برقراری گفت‌وگوی صلح‌آمیز و مثبت میان ادیان در آن وجود دارد.

ایاصوفیه در قرن ششم میلادی به فرمان ژوستینین یکم از امپراطوران روم شرقی (بیزانس) ساخته شد و تا ۹۱۶ سال مرکز کلیسای ارتدوکس خاوری بود. این بنا در سال ۱۴۵۳ به دنبال فتح قسطنطنیه (استانبول کنونی) به دست سلطان محمد عثمانی، از کلیسا به مسجد تغییر کاربری داد.

مسلمانان سراسر جهان برای چند سده زیر گنبد خاکستری و مناره‌های سربه فلک کشیده این شاهکار معماری نماز اقامه کردند. اما در اوایل دهه ۱۹۳۰، با روی کار آمدن آتاتورک و تشکیل جمهوری ترکیه، این مسجد به موزه تبدیل شد. از همان زمان درخواست‌هایی برای تبدیل دوباره این بنا به مسجد وجود داشت که در سالهای اخیر پررنگ‌تر شده است. طرفداران این طرح، ۲۹ مه (۸ یا ۹ خرداد) هر سال به مناسبت سالگرد فتح قسطنطنیه به دست امپراطوری عثمانی در برابر دروازه‌های ایاصوفیه دست به تظاهرات می‌زنند.

دیوان عالی ترکیه پنجشنبه (۱۹ تیر) برای بررسی طرح تغییر کاربری موزه ایاصوفیه تشکیل جلسه داد و روز جمعه مصوبه هیأت وزیران این کشور در سال ۱۹۳۴ میلادی را که طی آن مسجد ایاصوفیه به موزه تغییر کاربری داده بود، لغو کرد.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه به دنبال صدور این حکم، اعلام کرد ایا صوفیه به مسجد تبدیل می‌شود و روز ۲۴ ژوئیه (جمعه ۳ مرداد ۹۹) برای اولین بار در ۸۶ سال گذشته فریضه نماز در این بنا به جا آورده خواهد شد.

رئیس‌ جمهوری ترکیه در بخش دیگری از اظهارات خود در این باره از همه کشورها و نهادهای مخالف خواست به تصمیم آنکارا احترام بگذارند. وی تاکید کرد مساله کاربری ایاصوفیه مربوط به حق حاکمیت ترکیه بوده و هر انتقادی نسبت به این تصمیم به عنوان نقض استقلال این کشور تعبیر خواهد شد.