مشکل کمبود پزشک در کشور و به‌خصوص شهرهای کوچک یکی از اصلی‌ترین مسائل نظام سلامت ایران است که پیامدهایی همچون تشکیل صف بیماران برای دریافت خدمات، کاهش کیفیت خدمات، محدودیت دسترسی به پزشک را به دنبال دارد.

به گزارش روزنامه اخبار کیش از فارس؛ کمبود ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته‌های پزشکی و به تبع آن کمبود جدی پزشک در کشور همچنان به عنوان یکی از سوژه‌های داغ نظام سلامت مطرح می‌شود. خصوصا حالا که خیل عظیم داوطلبان کنکور تجربی بعد از چند بار تعویق کنکور سراسری منتظرند تا روز موعود فرا برسد و بار سنگین رقابت فشرده کنکور را زمین بگذارند و منتظر نتیجه بنشینند.

*کمبود پزشک، بحران جدی نظام سلامت

کارشناسان معتقدند علیرغم حجم تقاضای بالای ورود به رشته پزشکی، ظرفیت پذیرش دانشجو در این رشته مطابق با نیاز کشور تعیین نشده است. سرانه پزشک در کشور ۱۱ به ازای هر ۱۰ هزار نفر است و این در حالی است که میانگین سرانه پزشک در کشورهای پیشرو در حوزه سلامت از ۳۰ بیشتر است. همچنان فقدان پزشک در مناطق محروم یکی از بزرگترین معضلاتی است که مردم آن مناطق با آن دست و پنجه نرم می‌کنند بطوریکه در بسیاری از این مناطق برای مراجعه به پزشک متخصصص باید ده‌ها کیلومتر طی شود.

با این حال متولیان اصلی حوزه سلامت در کشور از جمله وزارت بهداشت و درمان، سازمان نظام پزشکی و کمیسیون بهداشت و درمان مجلس که قریب به اتفاق آنان پزشک هستند معتقدند پزشک به اندازه کافی در کشور وجود دارد و جای گرانی نیست. در حالیکه آمارها و مشاهدات میدانی همگی خلاف این ادعا را ثابت می‌کنند.

*تعداد پزشکان فعال، از روی کاغذ تا واقعیت

قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت در برنامه مخاطب خاص، در پاسخ به سوالی درباره آمار پزشکان شاغل در بخش دولتی، تعداد پزشکان شاغل در بخش دولتی را در حدود ۱۵ هزار نفر عنوان کرد و مدعی شد کمبود پزشک در کشور وجود ندارد.

معاون وزیر بهداشت در ادامه در پاسخ به این پرسش که، با این تعداد، ۱۵ هزار پزشک و ۲۵ هزار عضو هیأت علمی، چگونه می‌توان به تکالیف دولت در قانون اساسی در فراهم کردن سلامت برای عموم مردم عمل کرد؟ مگر نه اینکه دولت مکلف است خدمات پزشکی پایه را برای عموم مردم فراهم آورد تا مردم حق انتخاب داشته باشند که از بخش دولتی یا خصوصی خدمت بگیرند؟ با این تعداد پزشک چونه دولت می‌تواند به تکالیف خود عمل کند؟ پاسخ داد: وجود ۱۸۰ هزار شماره نظام پزشکی را یکی از ادله خود برای نفی کمبود پزشک برشمرد و مدعی شد به خاطر کمبود اعتبارات و عدم حمایت بیمه‌ها، پزشکان رغبتی برای ماندگاری در مناطق محروم ندارند.

این اظهارات از سوی معاون وزیر بهداشت در حالی مطرح شد که در سال ۹۳ نیز با وجود اینکه تعرفه‌ها افزایش چشمگیری داشت و پرداخت‌ها نیز به موقع صورت می‌گرفت با این حال در همان سال نیز حداکثر پزشکان طرف قرارداد با بیمه تامین اجتماعی تنها ۱۱ هزار نفر بودند که فاصله بسیاری با رقم ۱۸۰ هزار نفری که معاون وزیر اعلام کرده بود دارد.

*چگونه کمبود پزشک رفع می‌شود؟

در مجموع می‌توان گفت مشکل کمبود پزشک در کشور و به‌خصوص شهرهای کوچک یکی از اصلی‌ترین مسائل نظام سلامت ایران است که پیامدهایی همچون تشکیل صف بیماران برای دریافت خدمات، کاهش کیفیت خدمات، محدودیت دسترسی به پزشک، افزایش خطای پزشکی و پرداخت‌های نامتعارف (زیرمیزی) و به‌تبع آن افزایش هزینه‌ها در نظام سلامت را به دنبال دارد؛ لذا یافتن راه‌حل و اقدام در جهت افزایش تعداد پزشکان باید یکی از اولویت‌های اصلی مسئولان این حوزه باشد.

برای رفع مشکل کمبود پزشک در مناطق محروم نیز بهتر است با توجه به محدودیت منابع مالی، بومی‌گزینی دانشجویان پزشکی برای برخورداری از تحصیل رایگان به‌شرط خدمت طولانی‌مدت در مناطق محروم در دستور کار قرار گیرد. ضمن اینکه تأمین حداقل نیازهای معیشتی این دانشجویان طی دوران تحصیل، انتظارات درآمدی آن‌ها را در آینده کاهش داده و نیاز به پرداخت‌های نجومی برای ماندگاری پزشکان در مناطق محروم را برطرف خواهد کرد.

هرچند موضوع کمبود پزشک بارها توسط کارشناسان مختلف و نمایندگان مجلس گوشزد شده بود اما تاکنون اقدام جدی و برنامه‌ریزی مناسبی از سوی نهادهای مسوول در این زمینه صورت نگرفته است که لازم است مجلس شورای اسلامی در این خصوص نیز برنامه‌ریزی دقیقی را انجام دهد.