اصولا در چنین شرایطی همچون بحرانهای مالی جهانی در دهه هفتاد که بسیاری از کشورهای دنیا بخصوص آمریکا دچار رکورد تورمی وحشتناکی گردید (stagflation)، شاید بجای حمایت کامل از شرکت های بزرگ و فربه چاره در حمایت از مجموعه ها و شرکت های کوچک، متوسط و چابک باشد همانطور که در دهه های قبلی با اتخاذ چنین تصمیماتی اقتصاد بریتانیا را از سقوط و فروپاشی کامل نجات دادند.

قطعاً در زمانی که کشتی اقتصاد جهانی به ساحل آرامش و ثبات خود رسید می بایست با تغییر استراتژی حرکت چرخ صنعت و اقتصاد را بر دوش صنایع بزرگ بالادستی و مادر قرار داد که بالطبع همانند یک موتور هیبریدی می تواند ضمن بهره گیری از توان و ظرفیت های موسسات کوچک تولیدی و تجاری نقش رهبری و هدایت آنها در کانال توسعه استراتژیک و اشتغال پایدار منطبق بر سیاستهای کلان هر کشور را پیاده سازی نماید.

یقیناً درایت، بصیریت و فراست مدیران هر کشور نشان از توانمندی در بهره گیری از این دو بخش در زمان مناسب خود دارد. تجربه نشان داده، در شرایط بحران های اقتصادی بدلیل حجم زیاد مشکلات امکان راه اندازی صنایع بزرگتر سخت تر خواهد بود و به منابع مالی و زمان بیشتری نیاز دارد و چه بسا با تزریق سرمایه کلان هم این امر  محقق نشده و عملاً باز آن خرده سرمایه موجود نیز به هدر رفته یا درگیر و دار این چرخهای بزرگ و بروکراسی مجموعه ها بلوکه و راکد می شود در حالیکه می توان با همان سرمایه چندین مجموعه متوسط و کوچکتر را با تضمین بیشتری به حرکت وادار نمود.

نمونه های بسیاری از این موارد در کشور خود ما نیز قابل مشاهده است. صرف هزینه های بسیار در پروژه های کلان برای سالیان متمادی و عدم سرعت در راه اندازی آنها و نیز عدم محاسبه هزینه از دست رفتن فرصت ها به کرات دیده شده است در حالیکه در مقابل می توانستیم با حمایت بیشتر واقعی از بخش های صنعتی و تجاری کوچکتر به اهداف توسعه ای کشور راحت تر و مطمئن تر  نائل گردیم. این امر بخصوص در مناطق آزاد که تعریف مشخص تری از جغرافیا و سیاست ها و اختیارات حاکمیتی و حکومتی در آن هست بیشتر نمود پیدا میکند. لذا در سطح کلا، دنیا و بین الملل نیز ایجاد سازمانهایی چون یونیدو دلیلی  بر این ادعاست و چشم انداز و ماموریت تعریف شده برای این سازمان ها نیز خود می تواند چراغ راهی برای ما در گذر از این بحران ها باشد.

قطعاً با در نظر گرفتن این شرایط و لحاظ نمودن همه این شاخص ها و خصوصیات کلان اقتصادی شاهد نشانه گرفتن دقیق تر قطب نمای هدایت و کنترل مدیریت کشور خواهیم بود و در غیر این صورت شاهد جهت یابی اشتباه مدیران بوده و باید منتظر تبعات ناشی از تصمیمات اشتباه آنها باشیم که با علائمی چون تورم، رکود اقتصادی، افزایش بیکاری و از دست رفتن شغل ها و … و در نهایت فروپاشی اقتصاد، خود را به منصه ظهور می رساند.

امروزه ایجاد خوشه های صنعتی در سایز های کوچک و متوسط با بهره گیری از دانش روز و تکنولوژی برتر به روز شده یقیناً منجر به تولید محصولی با کیفیت بالاتر و قابل رقابت با سایر تولیدکنندگان جهانی شده و نتیجه آن چیزی جز رشد چشمگیر صادرات نخواهد بود.

وظیفه اصلی مدیران دولتی بخصوص شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایجاد فضای کسب و کار مناسب و تامین زیر ساخت های مناسب برای استقرار صنایع کوچک در این مناطق می باشد و با توجه به قوانین سهل گیرانه تر در این مناطق امکان صادرات و ورود به بازارهای بین المللی هم محتمل تر است.

انعطاف بیشتر صنایع کوچک در تغییر خطوط تولید و تغییر استراتژی های خود بر اساس شرایط روز بازار و نهایتاً چابک بودن در هر زمانی می تواند قدرت رقابت را بالا برده و امکان کسب سهم بازار بیشتری داشته باشیم.

بررسی بیشتر کشورهای توسعه یافته و نقش بنگاه های اقتصادی کوچک و حتی متوسط در توسعه صادرات و تولید و سهم آنها در ایجاد اشتغال پایدار، جذب نیروهای کار جامعه و نیز سهم آنها در تولید ناخالص داخلی خود می تواند کمک بزرگی به درک بهتر از واقعیت داشته باشد.

اصولاً ایجاد تغییر در یک مجموعه بزرگ و کلان زمان، انرژی و سرمایه  بیشتری را صرف خود می کند تا در یک مجموعه کوچک و تا همین الان هم اگر موفقیتی در کنترل بیماری کرونا در جهان حاصل شده است و حتی  در ایران عزیزمان این را می توان ماحصل حضور فعالانه  در شرکت های خصوصی و کادر درمانی و نیروهای جهادی حاضر در این میدان دانست.

گسترش بحران کرونا خود دلیلی بر عدم کفایت و کارایی سیستم های دولتی بوروکراتیک بوده و بالعکس آنجا که بخش دولتی با بخش خصوصی عجین گشته و مشترکاء به یافتن راه حلی اقدام می نمایند شاهد کسب نتایج رضایت بخش و افزایش خرسندی و رضایت بیشتر در چهره مردم عزیزمان بوده ایم.

نمونه ای از آن را می توان همکاری سازمان منطقه آزاد کیش با شرکت داروسازی کیش مدیفارم و سایر بخشهای فعال تولیدی خصوصی نام برد که از همان ساعات اولیه اعلام بحران گسترشی کرونا بدون در نظر گرفتن بروکراسی ها  و تشریفات معمول دور یک میز گرد هم نشسته و تدبیری نمودند که نتیجه آن کنترل بهتر گسترش این بیماری در سطح جزیره در مقایسه با سایر شهرهای کشور بود که در نوع خود تجربه بسیار درخشانی بوده و در کارنامه عملکرد سازمان منطقه آزاد کیش برای سالهای متمادی به عنوان یک الگوی موفق مدیریت بحران کلان منطقه ای خواهد ماند.

کلام آخر:

• قدر سرمایه های انسانی و نیروی کار خود را بیشتر بدانیم بخصوص آنانکه بعنوان مدافعان سلامت جامعه مطرحند.
• ارزش های اخلاقی جامعه پزشکی و کادر درمانی خود را بیشتر ارج نهیم.
• قدر بخش خصوصی خود را بیشتر بدانیم، بخصوص آنانکه در بحران ها در کنار شما بوده و خواهند بود.
• بیماری کرونا خود فرصتی برای بیداری جوامع بشری بوده که ماحصل آن میتواند مسبب تغییرات شگرفی در نگرش انسان به                        طبیعت و جان پیرامون خود باشد و یقیناً انسان خردمند در این برهه زمانی تلاش می کند که تهدیدها را به فرصتی مناسب در جهت ارتقای همه جانبه خود تبدیل نماید.

دکتر مجید محمد حسینی

مدیر عامل شرکت داروسازی کیش مدیفارم ایمیل: [email protected]