پاندمی کرونا در سراسر جهان جشنواره های فرهنگی ـ هنری زیادی را از رونق انداخت. در ایران هم هنوز تکلیف برپایی خیلی از جشنواره ها حتی در عرصه بین المللی مشخص نیست.

به گزارش روزنامه اخبار کیش از فارس، علاوه بر همه مشکلاتی که شیوع ویروس کرونا در کشور در عرصه های مختلف به وجود آورده از تعطیلی چندین ماهه برخی مشاغل تا ادامه این بحران ها در مسائل برنامه ریزی کلان کشوری تا عرصه های فرهنگ و هنر ، یکی دیگر از این مسائل بحران برپایی جشنواره ها و فستیوال های مختلف در عرصه فرهنگی و تئاتر است.

برخی از کشورهای دنیا به دلیل پاندمی کرونا از الان تا یک یا دو سال آینده را برای کارناوال ها و فستیوال هایشان تعطیل اعلام کردند اما برخی دیگر در این عرصه راه سخت تری را پیش گرفتند و به زمان موکول کردند تا ببیند شرایط به چه صورتی می شود. 

در حال حاضر ایران نیز جزو کشورهایی است که ویروس کرونا در همه شهرهای آن نفوذ کرده و با توجه به اینکه جشنواره های مختلف تئاتری نیز در سراسر کشور برگزار می شود، در این عرصه مشکلاتی را فراهم کرده است از جمله مهمترین جشنواره های تئاتری که از سوی اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هر ساله برگزار می شد و هنرمندان استانی زیادی خود را برای حضور در آن آماده می کردند می توان به جشنواره بین المللی تئاتر فجر، تئاتر خیابانی مریوان، کودک و نوجوان همدان، فتح خرمشهر و … اشاره کرد.

بسیاری از هنرمندان استانی هزینه های تئاتری خود را سالانه از حضور در این جشنواره ها تأمین می کنند که متأسفانه از اسفند سال گذشته این جشنواره ها نیز لغو شده و مشخص نیست که به چه صورتی قرار است برگزار شوند.

حال از شرایط برپایی جشنواره فجر که بگذریم و قادر آشنامدیر کل هنرهای نمایشی اذعان کرده تلاششان بر برپایی آن با شرایط خاص امسال است.

مدتی پیش اداره کل هنرهای نمایشی در یک اطلاعیه اعلام کرد که به دلیل کرونا دو جشنواره نمایش خیابانی مریوان و کودک و نوجوان همدان در سال ۹۹ برگزار نمی شود که واکنش های مختلفی را در بر داشت. در این اطلاعیه ذکر شد که: «به اطلاع هنرمندان، اهالی رسانه، خانواده‌ها و مخاطبان تئاتر که هر سال در دو شهر همدان و مریوان پیگیر دو رویداد پراهمیت تئاتری بودند می‌رساند که با توجه به شرایط مرتبط با شیوع ویروس کرونا و پس از مشورت با ستاد ملی مبارزه با کرونا، مدیران‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر نهادهای موثر دو استان، جشنواره‌های کودک و نوجوان همدان و تئاتر خیابانی مریوان امسال به نحوی که در دوره‌های پیشین برگزار می‌شد امکان برگزاری ندارد.

در بند نخست این بیانیه آمده: چون فصل برگزاری این دو رویداد در پاییز سال جاری براساس پیش‌بینی‌های ستاد ملی کرونا محتمل بر شیوع مجدد این بیماری است از این رو با توجه به اهمیت سلامت هنرمندان و مخاطبان به‌خصوص در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان و مشورت با نهادهای استانی امکان برگزاری دو جشنواره به شیوه پیشین وجود ندارد. با در نظر گرفتن موارد فوق، برنامه‌های جایگزین اداره‌کل هنرهای نمایشی برای این دو رویداد با محوریت حمایت از اجرای عمومی آثار این دو حوزه به زودی اطلاع‌رسانی می‌شود.  

پس از یک روز از انتشار این اطلاعیه ، عبیدالله رستمی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان در رسانه ها مطرح کرد که بحثی که در این میان مطرح است مساله عدم حمایت اداره کل هنرهای نمایشی از این ۲ جشنواره نیست، بلکه بحث بر سر این است که این جشنواره‌ها از سابقه بسیار خوبی به لحاظ اجرایی برخوردار هستند و جشنواره تئاتر خیابانی مریوان در حوزه تئاتر خیابانی به یک برند ملی و بین‌المللی تبدیل شده است اما با توجه به شرایط فعلی که کشور در آن قرار دارد قاعده اصلی این است که همه ما نگران سلامت جامعه باشیم و پروتکل‌های بهداشتی و دستورهای ستاد کرونای استان و وزارت کشور را حتماً مدنظر قرار دهیم.

وی همچنین عنوان کرد که اگر قرار باشد جشنواره با ترس و هراس برگزار شود قاعدتاً از مسیر اصلی خود دور خواهد شد اما این به معنای حذف جشنواره نیست بلکه به دنبال آن هستیم که یک شکل و فرمی را بنا به ضرورت زمان و مکانی که در آن قرار داریم، طراحی کنیم. در هفته آینده جلسه‌ای با مدیرکل هنرهای نمایشی خواهیم داشت و در این جلسه شکل اجرای جشنواره و نحوه حمایت از گروه‌ها و چگونگی اجراها را برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.ما به دنبال حذف هیچ فعالیت فرهنگی نیستیم اما باید به فکر ایده و طرح نویی باشیم که در عین همخوان بودن با کلیت جشنواره به سلامت هنرمندان و مخاطبان آسیبی وارد نکند.

پس از این همه اذهان بدین سمت رفت که قرار است جشنواره ها با شیوه متفاوت تری به اجرا در بیایند و خود قادر آشنا مدیر کل هنرهای نمایشی نیز در گفت وگوهایش با خبرنگار فارس تصریح کرد که اداره کل مطرح نکرده جشنواره ها برگزار نمی شوند بلکه قرار است با شیوه متفاوت تری از سبک قدیم برگزار شود.

حال پس از گذشت چند ماه و بازگشایی سالن های تئاتر از ابتدای تیر ماه هنوز خبری از برپایی نحوه جشنواره ها در دست نیست.

شنیده ها حاکی از این است که به زودی قرار است هر دو جشنواره تئاتر خیابانی مریوان و کودک و نوجوان همدان با فراخوان تازه ای منتشر شوند یعنی با شیوه ای متفاوت تر از شکل سنتی همیشگی به دلیل شرایط خاص فعلی کرونایی فراخوان داده شوند.

احتمال دارد این جشنواره ها به صورت غیر بین المللی و البته بدون حضور تماشاگر و برپایی افتتاحیه و اختتامیه به اجرا در بیایند و البته این می تواند به لحاظ تأمین گروه ها و همینطور هنرمندان فعال هرساله اتفاق خوبی هم باشد و در صورت رعایت کردن پروتکل ها مردم هم بتوانند از تماشای این نمایش ها لذت ببرند.

حال سوال دیگر این است که نوع برپایی این جشنواره ها در چه استان ها و به چه صورتی برگزار می شود و آیا قرار است از هنرمندان استان های دیگر نیز دعوت بشود یا خیر و تأکید در برپایی هر یک از این جشنواره ها به چه صورت خواهد بود.

انتظار می رود تکلیف سایر جشنواره ها از جمله تئاتر فتح خرمشهر  و تئاتر عروسکی و نحوه حمایت دولت و حمایت استان ها نیز به زودی مشخص شود.