پژوهشگران پژوهشکده ترمیم زخم و بافت (یارا) و مرکز تحقیقات لیزر پزشکی جهاددانشگاهی توانستند با فناوری تولید نانوذرات لایه‌ای زیرکونیوم با قابلیت تبادل یونی و زیست‌سازگار بودن، یک نوع سامانه‌ی دارورسانی با کارایی بالا را طراحی کنند.

به گزارش روزنامه اخبار کیش از  ایسنا، رضا حسین‌زاده، استادیار بیوفیزیک پژوهشکده ترمیم زخم و بافت مرکز تحقیقات لیزر پزشکی درباره‌ طرح حاضر گفت: از اهداف تحقیقاتی گروه پژوهشی این طرح، طراحی سامانه‌های دارورسانی است که بتوانند اثرات جانبی دارو را کم کرده و با ایجاد انحلال بهتر، دارو را حفظ و به هدف موردنظر برسانند.

وی گفت: این طرح توانسته با کاهش اثرات سمیت دارو و انتقال مناسب آن به بافت سرطانی و در معرض قرار دادن دارو با روش تبادل یونی در محیط سلول سرطانی که دارای pH  پایین‌تری است، اثرگذاری دارو را به‌صورت فعال‌سازی با پرتو لیزر تحت کنترل قرار داده و اثر آن را نیز بهتر کرده و اثرات جانبی آن را کاهش دهد.

محقق مرکز تحقیقات لیزر پزشکی گفت: این طرح در صنعت دارویی و پزشکی و به‌ویژه در درمان سرطان مورداستفاده قرار می‌گیرد و ترکیبات مورداستفاده کاملا ًزیست‌سازگار بوده و واکنش منفی ندارند.

وی ادامه داد: این طرح در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است و از اهداف آتی گروه تحقیقاتی ما، بررسی امکان کاربرد آن با انجام آزمون‌هایی روی موش‌ها و کارآزمایی‌های بالینی است و دانش فنی ایجاد شده می‌تواند در اندازه‌های بزرگ‌تر و نیمه‌صنعتی و دارویی نیز ادامه یابد.

یکی از اهداف اصلی طراحان این پژوهش، ارائه‌ راهکارهایی برای درمان سرطان بوده و در آن سعی شده تا با استفاده از یک داروی مدل به امکان استفاده از سامانه به‌منظور کاهش اثرات جانبی دارو و تحویل در محل مناسب دارو بپردازد.

حسین‌زاده با اشاره به این مطلب گفت: آزمون‌های سلولی مانند تعیین بقای سلول‌ها پس از تیمارهای مختلف، سنجش کلونی‌زائی، اثر نورپویادرمانی، سنجش میزان ترکیبات ROS، همچنین مکانیسم مرگ سلولی به روش فلوسایتومتری، تعیین ساختار به روش‌های TEM،SEM و استفاده از طیف‌نگاری XRD از جمله آزمون‌هایی است که برای تأیید نتایج از آن‌ها بهره گرفته‌ایم.

وی با اشاره به این‌که فناوری تولید نانوذرات لایه‌ای زیرکونیوم با قابلیت تبادل یونی و هم‌چنین زیست‌سازگاری خوب این نانوساختار از جمله نتایج کلیدی این پژوهش است، گفت: از ویژگی‌های این طرح کاهش اثرات جانبی و سمیت سلول دارو و حساسگر نوری، جلوگیری از حذف دارو در مسیر انتقال به محل، رهایش دارو در محل سلول‌های سرطانی به دلیل قابلیت تبادل یونی خوب سامانه در محیط اسیدی اطراف سلول سرطانی و انتخاب‌پذیری فعال‌سازی دارو با استفاده از لیزر نور قرمز است.

بنابر اعلام روابط عمومی جهاد دانشگاهی، این پژوهش حاصل طرح تحقیقاتی فناورانه‌ی جهاددانشگاهی پژوهشکده ترمیم زخم و بافت یارا و مرکز تحقیقات لیزر پزشکی این نهاد است که با همکاری رضا حسین‌زاده استادیار بیوفیزیک و نویسنده‌ی مسوول این مقاله و خاطره خرسندی استادیار بیوشیمی در قالب مقاله‌ای با عنوان Photodynamic effect of Zirconium  phosphate bio-compatible nano-bilayers containing methylene blue  on cancer and normal cells در مجله‌ی Scientific Reports با ضریب تأثیر ۴٫۰۱۱  (سال ۲۰۱۹) چاپ شده است.